Aby móc legalnie wykonywać pracę na stanowisku geodety potrzebne jest posiadanie odpowiednich uprawnień. W zależności od ich zakresu pozyskiwanie takich uprawnień może odbywać się w różnych trybach, szczególnie po uwolnieniu zawodu geodety. Wiedza na temat poszczególnych uprawnień tego typu oraz sposobu ich pozyskiwania jest bardzo ważna, i to nie tylko dla obecnych studentów na związanych z tym kierunkach, którzy chcą dobrze zaplanować swoją ścieżkę zawodową – powinni wiedzieć o nich również i klienci, korzystający z usług firm geodezyjnych. Dzięki temu będziemy w stanie dokładnie określić, czy interesująca nas akurat oferta firmy geodezyjnej przygotowana została przez prawdziwych profesjonalistów posiadających w tej dziedzinie rzeczywiście odpowiednie uprawnienia.
Definicja uprawnień geodezyjnych jest bardzo prosta. Są to po prostu uprawnienia pozwalające na wykonywanie samodzielnej pracy zawodowej w dziedzinie geodezji i kartografii. Ustawa z dnia 17 maja 1989 roku podaje bardziej szczegółową definicję uprawnień geodezyjnych opartą na pozwoleniu na samodzielne wykonywanie pracy zawodowej w tej dziedzinie. Uprawniony geodeta może koordynować pracami w tej dziedzinie lub samodzielnie wykonywać poszczególne prace z zakresu geodezji i kartografii które podlegają zgłoszeniu do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Więcej informacji dotyczących samodzielnej funkcji związanych z geodezją i kartografią zamieszczono w rozdziale 8 art. 42 wspomnianej wyżej ustawy.
Bardzo ważne jest tutaj to, że obowiązujące w Polsce przepisy dzielą uprawnienia geodezyjne na 7 różnych zakresów.
Zakres 1 – pomiary sytuacyjno-wysokościowe, inwentaryzacyjne oraz realizacyjne.
Zakres 2 – rozgraniczenia i podziały gruntów oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych.
Zakres 3 – wykonywanie geodezyjnych pomiarów podstawowych.
Zakres 4 – uprawnienia do geodezyjnej obsługi inwestycji.
Zakres 5 – geodezyjne urządzanie terenów rolnych i leśnych.
Zakres 6 – redakcja map.
Zakres 7 – teledetekcja i fotogrametria.
Aby zdobyć uprawnienia tego typu należy złożyć stosowny wniosek do Głównego Geodety Kraju. Do sierpnia 2013 roku proces zdobywania takich uprawnień opierał się na takich samych procedurach. Po przeprowadzonej wówczas deregulacji osoby zdobywające uprawnienia z zakresu 3, 6 oraz 7 są zwolnione z konieczności zdawania państwowego egzaminu. Jednocześnie jednak konieczne jest dokonanie wpisu do rejestru osób posiadających uprawnienia zawodowe w tych zakresach. Do zdobycia takich uprawnień konieczne jest ponadto ukończenie szkoły średniej technicznej lub też studiów wyższych na kierunku geodezja i kartografia. Drogę do uzyskania takich uprawnień zamyka udokumentowanie karanie danej osoby za określone przestępstwa. Na zdobycie takich uprawnień mogą liczyć wyłącznie osoby, które odbyły już odpowiednią praktykę zawodową – jej długość jest uzależniona od posiadanego wykształcenia oraz zakresu uprawnień. Najkrótszą praktykę trzeba odbyć w przypadku uprawnień które zostały objęte wspomnianą już wyżej deregulacją.
